REEKS I

Het Profetische Woord

No 1.

INLEIDING

WAAROM BEHANDELING NODIG IS.
Hoewel gaandeweg, het profetische Woord ontsloten is geworden en in onze dagen door meer dan een richting meer dan ooit naar voren wordt gebracht, achten we het nodig ook in dit tijdschrift een enigszins stelselmatige, hoewel niet volledige uiteenzetting er van te moeten geven. Vooreerst is dit nodig om de lijn van het begin af aan te geven. Ten tweede om die geheel door te kunnen trekken door het N.T. Ten derde om een inleiding te geven tot de bedeling der verborgenheid. Het profetische Woord handelt grotendeels over Israël. Wie Gods Woord onbevangen leest, moet tot de conclusie komen, dat Israël als volk nog een grote toekomst heeft. Hoewel Israëls herstel en toekomst een onderwerp is, dat hoe langer hoe meer door de gelovigen onzer dagen aanvaard wordt, ontbreekt het tot op heden aan een goede afronding van wat de H. Schrift in dezen leert. Veel is er reeds over geschreven, maar de doortrekking van de lijn door het N.T. bleef achterwege. Te weinig wordt ingezien, dat het grootste deel van het N.T. over Israël handelt. De term "koninkrijk der hemelen" wordt niet verstaan. Waar we geen bovenbouw wensen te geven op ander fundament, zien we ons genoodzaakt een wat brede uiteenzetting te geven van wat het O.T. ons over Israël leert, om dan na te gaan, hoe het N.T. te bezien is en in welke betrekking het staat tot Israël.

Wie de H.S. wil leren verstaan, bijzonder het N.T., moet het O.T., althans Israëls lijn verstaan. Israël is de sleutel niet alleen van het Oude, maar ook van het Nieuwe Testament, dat uiterlijk beschouwd een probleem is. Door het profetische Woord te behandelen krijgen we meteen inzicht in de bedeling, waarin we thans leven, hetgeen dringend nodig is om te midden van de geestelijke stromingen van onze tijd een vast rustpunt te vinden. Zo blijkt, dat de gehele Schrift nodig voor ons is.

Juist, althans voldoende inzicht in het O.T. is nodig om aan te kunnen geven, in welke bedeling we thans staan. En dat is weer nodig om de hoge roeping te zien, die tot ons komt. Zo beginnen we dan met het profetische Woord.

I. Opvatting, uitlegging en
inspiratie van de profetie

a. De profetische tussenruimte

OVER DE UITLEGGING VAN DE PROFETIE.
Ten opzichte van de opvatting en uitlegging van de profetie kan men in hoofdzaak drieërlei standpunt innemen. Men kan ze ten eerste negeren d.i. laten voor wat ze is, niet trachten ze te leren begrijpen, niet zoeken naar klaarheid, eigenlijk doen alsof ze er niet is. Dat nu doet tekort aan de volheid van de H.S.

Al de Schrift is van God ingegeven en is nuttig tot lering, tot wederlegging, tot verbetering, tot onderwijzing, die in de rechtvaardigheid is, opdat de mens Gods volmaakt zij, tot alle goed werk volmaakt toegerust., zegt 2 Tim. 3:16.

Wie de profetieën dus verzaakt, ziet zich niet alleen ontbloot van velerlei lering, maar mist ook de wapenen ter wederlegging en staat zwak in de strijd. En dat is tegenwoordig met velen het geval. Men is niet meer georiënteerd, De laatste kwart eeuw heeft de wereld een gehele verandering ondergaan, de laatste 15-10 jaar is zij uit haar voegen gelicht en daarmee zijn velerlei oude leerstelsels ondergraven en aan het verzinken. Wie nu, wat het geestelijke betreft, niet op de H. S. terugloopt als de rots, waarop het gebouw des geloofs opgetrokken moet worden, ziet het door de neerbruisende stortvloed van allerlei wind van leer, ineenstorten en heeft geen beschutting meer tegen de wegspoelende vloed en neerstroomende regen van allerlei meningen en opinies.

Wie de H.S. in zake de profetie verzaakt, komt ook niet tot verbetering van zijn vroegere meningen, veelal van de vaderen overgeërfd. Waar thans alles onder de kritiek komt en alles tot op de wortel toe nageplozen wordt, is het zaak het verkeerde uit te ziften, te reinigen en de basis uitsluitend te doen rusten op de H.S. En hoe kan dat, als men een groot deel negeert en doet alsof het er niet is? Zo komt er van de onderwijzing tot rechtvaardigheid, d.i. tot beantwoording aan de normen, weinig of niets terecht. Is het dan ook wonder dat de mens Gods heden zo gebrekkig is en niet tot alle goed werk toegerust. De grondfout ligt in de verzaking van de profetieën, omdat die de sleutel in handen geven ter opening van het O.T. En eerst als dit verstaan wordt, kan men het Nieuwe leren inzien. Niet omgekeerd.

VERGEESTELIJKEN.
Ten tweede kan men de profetieën spiritualiseren, d.i. vergeestelijken. Men zegt dan: Er is een deel letterlijk vervuld, maar het andere, niet letterlijk vervulde deel moet men geestelijk opvatten d.i. men moet het anders lezen dan het er eigenlijk staat. De voorstanders van deze opvatting negeren de profetieën niet, geven toe, dat er een deel niet letterlijk vervuld is, hebben daar dus oog voor, maar verder komen ze niet met hun inzicht, Wel met hun uitlegging. Maar die is subjectief. Men zie zelf.

• Juda b.v. is in het ene geval het letterlijke Juda, in het niet vervulde deel ener profetie de Kerk.
• Het Huis Jakobs is nu eens Israël, dan de Kerk,
• Sion nu eens in Jeruzalem hier, dan weer in het hemels Jeruzalem.
• Israël is nu eens het aards, dan weer het geestelijke Israël, En zo kan men doorgaan.

Wel beschouwd is dat de kracht van de H.S. ondergraven, de grondslagen wegnemen, de vastheid oplossen. De moderne kritiek snijdt de vastheid weg, de vergeestelijkingsmethode snijdt de vastheid af, de een verminkt de Schrift, de ander verlamt ze, de een amputeert, de ander vivisecteert. En de hoge kritiek èn de vergeestelijkingsmethode randen de vastheid aan. De een betwijfelt ze, de ander lost ze op. Beide komen hierin overeen: Men moet het Woord maar niet nemen zoals het verband het uitwijst.

Nu schijnt de vergeestelijkingsmethode eerbied te hebben voor het Woord. En ze bedoelt dit ook wel. In dat opzicht verschilt ze van de moderne kritiek, Ze wil het Woord behouden. Maar niet zoals God het gegeven heeft, Dat acht ze onmogelijk. Te geloven, dat als God Israël zegt, Hij Israël bedoelt, dat Huis Jakob het volk Israël betekent, Jeruzalem stad en inwoners van de hoofdstad van Palestina en dat Babel Babel en niet Rome is enz., dat aanvaardt ze niet, Veelal is de oorzaak daarvan, dat men bevooroordeeld is door zijn eens opgebouwde stelsel, waarin de consequentie van de H.S. niet past. De vergeestelijkingsmethode vervluchtigt dus de H.S. en is subjectivistisch, d.i. wat zij meent is de bedoeling van de H.S.

DE TEGENWOORDIGE STORTVLOED VAN DE VERGEESTELIJKING.
Het vergeestelijken van de H.S. begint hoogtij te vieren, De waarheden, die in de weg staan, worden vervluchtigd. De Modernen zijn hiermee begonnen. Christus is niet Gods zoon in reëele zin, maar in ideëele, niet de zoon, maar een zoon Gods. De Swedenborgianen zijn verder gegaan en zijn grootmeesters in deze methode. Christen-Scientisten en Theosofen aanvaarden ook de H.S. als zij er de inwendige, symbolische zin uit mogen halen.

Dat nu is wel erg, maar nog niet het ergste. Het ergste is als zij, die zeggen de ganse H.S. te aanvaarden zoals zij ons gegeven is, er mee omspringen op en wijze, die alle logica, laat dus staan alle realiteit, krom trekt.

Een stortvloed van leer over de laatste dingen spoelt de vastheid van het oude orthodoxisme weg. Men meent, dat het eind van de wereld nabij is. Het kan niet snel genoeg gaan, En wat in de weg staat moet maar omvergelopen of gesublimeerd worden. Alle maat is weg, alle norm zoek, alle vastheid gaat te loor. Vele bergen zijn nu machtigen, vele heuvelen nu heersers geworden, Was Babylon eertijds Rome, thans is het de hele Christenheid, die niet tot de partij behoort. Het aller oog zal Hem zien, werd door Jood en Moderne ontkend, maar door de vergeestelijkingsrichting opgelost tot een onzichtbaar zien, Men stoort zich aan geen enkele realiteit.

Dat is de uitwerking van de inzet, die de Reformatie gegeven heeft. Begonnen met de afwijking: Neem het niet vervulde geestelijk op, is deze opvatting een lawine geworden, waaronder het orthodoxisme gaat bezwijken, De grondvesten schudden, de fronten worden opgerold, de schijnbaar vaste dam is doorgebroken, het water stijgt en dreigt alles te verzwelgen. De Reformatie kan de stortvloed niet langer weerstaan, omdat zij zelf ondermijnend werkte.

DE RECHTE SNIJDING.
De derde opvatting is de letterlijke beter de reëele die tot norm heeft het zichzelf gelijkblijvende. En daarop kan alleen gebouwd worden, die alleen kan tot vastheid leiden. Die leert het Woord rechtsnijden d.i. in juiste delen verdelen. Letterlijke of Reëele verklaring wil niet zeggen, dat we geen oog zouden hebben voor de beelden, stijlfiguren en dichterlijke uitdrukkingen. Ook daarin is de profetie rijk. Maar onder letterlijke verklaring verstaan we, dat we van de delen van eenzelfde verband niet het één letterlijk moeten nemen en het ander in hetzelfde verband symbolisch. Verband en redelijk verstand geven aan, wat er bedoeld wordt. Als een deel letterlijk vervuld is, en het andere vlak daarop volgende niet, dan moeten we niet zeggen: dat is nu figuurlijk vervuld. Nu moeten we, de tekst getrouw, de verklaring gelijk doen blijven en zeggen, dat het nog onvervulde deel in de toekomst vervuld zal worden. We maken dus een insnijding in de delen en hij, die dat leert doen bij het licht van Gods Geest, zal dat recht leren doen en een arbeider worden of zijn, die niet beschaamd wordt, die het Woord der waarheid recht snijdt 2 Tim. 2:15.

Dit beginsel heeft een zeer verre strekking. Niet allen het tekstverband, maar ook een bijbelboek als geheel moet beschouwd worden. Als aan het begin van een bijbelboek sprake is van Juda en Jeruzalem of van Israël en aan het eind daarvan ook, dan moeten we, de zich gelijkblijvende opvatting voorstaande, zeggen: Nu geldt het aan het eind ook Juda en Jeruzalem of Israël enz. 't Wordt immers tot dezelfde groep gezegd. De profeet bedoelde toch niet anders. Alleen de tijd kan verschillen, Maar de groep is dezelfde, niet wat personen betreft maar wat afkomst, geslacht betreft. Een voorbeeld uit de ongewijde geschiedenis. Als in 1549 bij de Pragmatieke Sanctie van de Nederlanders voorspeld zou zijn geworden, dat bij de vrede van Munster de Schelde blijvend zou gesloten worden en die sluiting van de Schelde ons in 1948 last, onaangenaamheid, verwikkeling, zo mogelijk annexatie zou veroorzaken, dan zouden we, als we deze profetie als ernstig opnamen ze niet zo uitgelegd hebben, dat we het eerste deel voor Nederland opvatten en het laatste voor Nieuw Holland. En als dan in 1648 het eerste deel vervuld was zou iedereen, die de gehele profetie geloofde, zeggen: En nu staat Holland het tweede deel ook te wachten.